Het orgel van de Mariakerk in Krewerd

€ 65,-

Bij binnenkomst in de kerk trekt het orgel in deze kleine ruimte al snel de aandacht. Door de grijze patina en sterk verweerde tinfolie van de frontpijpen straalt het orgel een imponerende ouderdom uit.
Het orgel, van een onbekende bouwer, dateert uit 1531. Het is een der oudste nog bespeelbare orgels van Nederland. De orgelkas heeft als bijzonderheid links en rechts panelen met beschilderd pijpwerk uit 1634.

Omtrent het tijdstip van de veranderingen kan alleen gegist worden. De vermelding op een der panelen aan de voorzijde van het orgel, anno 1634 'met leteren en schilderyen verciert' doet vermoeden dat dit slaat op de beschilderde luiken.
Het jaar 1686 vermeldt 'dit orgel gants gerepareert' hetgeen een forse ingreep zou kunnen betekend hebben.

In 1731 bracht Nicolaas Willenbroek, in opdracht van douariere Ripperda, een nieuwe C en Cis windlade met bijbehorende mechaniek en klaviatuur aan. Willenbroek was een medewerker van de in 1729 overleden Franz Caspar Schnitger.

In 1775, 1807 en 1844 werden er door Lohman ('groote droogte') reparaties verricht.

1857, door Freytag werden drie grote nieuwe grenen balgen plus bijbehorend windkanaal vervaardigd. Het eiken kanaal naar de lade werd vergroot. Om deze balgen achter het orgel een plaats te geven werd de koortravee grotendeels met een balkon overdekt.
Freytag verving tevens de Quint 1 1/3 vt bas/ Sesquialter 2 sterk discant door een gedekte Fluit 4 vt en de Mixtuur 4-5-6 sterk door een Gamba 8 vt discant.

1974/1975, restauratie door de orgelmaker Albert Hendrik de Graaf. Herstel van de totaal lekke windlade, waarbij de originele makelij niet werd gewijzigd. Nieuwe registerknoppen en naamplaatjes. Herstel van het klavier en het pedaal. Herstel van enkele beschadigde pijpen. Vervanging van de Gamba discant door een Sesquialter 2 sterk discant.

In overleg met de kerkrestaurateurs werden de balgen in de ZO-hoek van het koor op de begane grond opgesteld.

Het orgel van Krewerd overleefde meerdere oorlogen en overstromingen, echter in 1967 leek het doek definitief te vallen. Het kerkgebouw verkeerde in deplorabele toestand. Er was zelfs sprake van afbraak en het orgel zou verkocht worden. De zelfstandige Nederlands Hervormde Gemeente Krewerd, in de persoon van de toen enige kerkvoogd, landbouwer Marten Alje Bos, heeft zich verzet tegen deze dreigende ondergang. En met succes. Hij wist zich onder andere enorm gesteund door de toenmalige burgemeester Brons.
Kerk en toren werden gerestaureerd door Monumentenzorg. Orgelmaker/restaurateur Albert Hendrik de Graaf ontfermde zich liefderijk over het orgel.
Hij schrijft: Vanaf 1968 is aan mij de zorg voor dit orgel toevertrouwd en ik mocht in de periode van 1972-1975 werken aan het herstel. Dit herstel had een conserverend oogmerk en zou geen aantasting van het klankbeeld vormen. Het pijpwerk is toen zonder enige ingreep, na herstel van de windlade, in het orgel geplaatst. Slechts in een enkel geval is reparatie onoverkomelijk gebleken.

De toonhoogte
De toonhoogte is nu (2006) ruim een halve toon hoger dan a=440 Herz.

Dispositie
De dispositie is vanaf de vernieuwing in 1731 met uitzondering van de in 1857 verwijderde Mixtuur en Sesquialter, ongewijzigd.

Het orgel is gelijkzwevend gestemd met a' = 461 Hz. gemeten op 3-10-2007 op de Prestant 4' bij 14 graden Celcius.
De tractuur is geheel mechanisch.
De winddruk is 71 mm